Przypominamy związki Marszałka z ZNP i podkreślamy, że nie były to relacje przypadkowe i epizodyczne. Współpraca pomiędzy Komendantem i najważniejszymi postaciami nauczycielskiego ruchu zawodowego była ścisła i datowana od początku XX w. “Nie bez powodu Józef Piłsudski został w maju 1921 r. honorowym członkiem naszej organizacji i nie był to tylko gest, było to ze strony Marszałka faktyczne docenienie wkładu Związku w odzyskanie przez Polskę niepodległości” – pisze w Głosie Nauczycielskim nr 49 z 4 grudnia br. dr Piotr Wierzbicki, historyk z Krakowa, członek ZNP (Oddział Kraków-Śródmieście).
“Już od 1901 r. Piłsudski współpracował z takimi postaciami jak Julian Smulikowski czy też Ksawery Prauss, byli to późniejsi wybitni członkowie ruchu nauczycielskiego i w konsekwencji – ZNP. Pierwszy został I wiceprezesem tej organizacji i był twórcą potęgi organizacyjnej i finansowej Związku, drugi zaś został pierwszym ministrem oświaty u zarania Niepodległej” – zaznacza dr Piotr Wierzbicki.
“Józef Piłsudski doskonale zdawał sobie sprawę ze znaczenia dobrze rozwiniętej organizacji i struktur nauczycielskich w Galicji dla sprawy niepodległości. Działalność nauczycieli związkowców służyła bowiem uaktywnieniu społeczeństwa i pracy wychowawczej, dlatego też lata 1906-1914 to okres bardzo aktywnej współpracy z ruchem nauczycielskim. Środowisko związkowców wspierało również materialnie działania PPS i organizacji paramilitarnych, takich jak Związek Walki Czynnej (ZWC) czy Związek Strzelecki, tworzonych na potrzeby przyszłej walki o wolną Polskę. (…) Nauczycielscy aktywiści zaangażowali się też w tworzenie Polskiego Skarbu Wojskowego, którego celem było zbieranie środków na przyszłe Wojsko Polskie. Piłsudski zaangażował się natomiast w kształcenie kadry związkowej i nauczycielskiej w latach 1913-1914. Jego wykłady we Lwowie i Zakopanem miały istotne znaczenie w kształtowaniu pozycji przyszłego wodza Legionów i przywódcy państwa pośród nauczycielstwa i członków Związku, którzy je docenili i przyjęli z entuzjazmem. Nie było to bez wpływu na postawę Związku i nauczycielstwa w latach 1914-1918” – stwierdza w swoim artykule historyk.
Potwierdzeniem ścisłych związków pomiędzy ZNP i Józefem Piłsudskim jest nie tylko nadanie Marszałkowi honorowego członkostwa Związku w 1921r., ale o tych bliskich relacjach świadczą dokumenty i zdjęcia zachowane m.in. w Archiwum Zarządu Głównego ZNP w Warszawie.
Główne zdjęcie, które ilustruje ten artykuł przedstawia uczestników nauczycielskiego kursu społeczno-naukowego Ogniska Krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego we Lwowie z 1913 r. Jednym z wykładowców był Józef Piłsudski (siedzi trzeci od lewej), Julian Smulikowski (siedzi pierwszy od prawej) był jego bliskim współpracownikiem (Archiwum Zarządu Głównego ZNP w Warszawie).
Dokładnie 100 lat temu, 17 maja 1921 r. Józef Piłsudski został honorowym członkiem ZNP!
Związki Józefa Piłsudskiego z ZNP nie były przypadkowe. Komendant doskonale zdawał sobie sprawę ze znaczenia dobrze rozwiniętej organizacji nauczycielskiej w Galicji dla sprawy niepodległości.
Legenda Józefa Piłsudskiego przeżywa obecnie swój renesans, co nie jest dziwne z racji wkładu i znaczenia tej postaci dla odzyskania przez Polskę w 1918 r. niepodległości. Dziś wiele środowisk przywołuje swoje związki z postacią Piłsudskiego. Również Związek Nauczycielstwa Polskiego ma ku temu wszelkie prawa. Ktoś mógłby rzec, że jest to zbyt koniunkturalne, a poza tym mnóstwo organizacji może się szczycić honorowym członkostwem Marszałka. Jest to jednak błędne myślenie. Dlatego, że nie bez powodu Józef Piłsudski został w maju 1921 r. honorowym członkiem naszej organizacji i nie był to tylko gest, było to ze strony Marszałka faktyczne docenienie wkładu Związku w odzyskanie przez Polskę niepodległości. Co więcej już od 1901 r. Piłsudski współpracował z takimi postaciami jak Julian Smulikowski czy też Ksawery Prauss, późniejsi wybitni członkowie ruchu nauczycielskiego i w konsekwencji – ZNP. Pierwszy został I wiceprezesem tej organizacji i był twórcą potęgi organizacyjnej i finansowej Związku, drugi zaś został pierwszym ministrem oświaty u zarania Niepodległej.
Główne zdjęcie, które ilustruje ten artykuł zostało wykonane w czasie przerwy pierwszego posiedzenia Rady Naukowej Wychowania Fizycznego, które odbyło się 15 II 1927 r. w Warszawie w Belwederze. Uchwycono tu moment, kiedy po referacie płk. Władysława Kilińskiego podjęto uchwałę o powołaniu Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego (dziś Akademia Wychowania Fizycznego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego). Wśród osób biorących udział w tym posiedzeniu był Julian Smulikowski, siedzący w centrum obok Józefa Piłsudskiego po prawej stronie (Archiwum Zarządu Głównego ZNP w Warszawie).
To zdjęcie powyżej przedstawia uczestników nauczycielskiego kursu społeczno-naukowego Ogniska Krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego we Lwowie z 1913 r. Jednym z wykładowców był Józef Piłsudski (siedzi trzeci od lewej), Julian Smulikowski (siedzi pierwszy od prawej) był jego bliskim współpracownikiem (Archiwum Zarządu Głównego ZNP w Warszawie).
Depesza z życzeniami dla Marszałka z okazji imienin od przywódców ZNP.
dr Piotr Wierznicki, ZNP
Źródło: Głos Nauczycielski
Więcej informacji na ten temat i zdjęć znajduje się w Głosie Nauczycielskim oraz na stronie www.glos.pl,polecamy:
