Wniosek ZNP do Trybunału Konstytucyjnego
19 marca 2013
o uznanie niekonstytucyjności zakładania, prowadzenia i przejmowania publicznych szkół przez podmioty prywatne
Prezydium ZG ZNP uchwałą z dnia 11 marca 2013 r. podjęło decyzję o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie zgodności z Konstytucją RP art. 5 ust. 5g i art. 58 ust. 3 ustawy o systemie oświaty. W ocenie ZNP art. 5 ust. 5g i art. 58 ust. 3 ustawy o systemie oświaty naruszają Konstytucję RP w zakresie w jakim umożliwiają prowadzenie szkół publicznych przez podmioty prywatne, co stanowi pogwałcenie konstytucyjnych obowiązków władz publicznych w zakresie zagwarantowania równego dostępu do oświaty publicznej.
Zdaniem ZNP normy art. 5 ust. 5g i art. 58 ust. 3 ustawy o systemie oświaty są niezgodne z art. 2, art. 7, art. 65 ust. 1 i art. 70 ust. 1, 3 i 4 Konstytucji RP. Zaskarżone przepisy pozostają więc w sprzeczności z zasadą praworządności (zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa), zasadą legalizmu i względnej swobody ustawodawcy w kształtowaniu prawa, zasadą równego i powszechnego prawa do bezpłatnej oświaty (prawo do nauki) oraz zasadą prawa do wykonywania zawodu i wyboru miejsca pracy (wolność pracy).
Wniosek opiera się o zarzut naruszenia art. 70 Konstytucji RP – z której to normy wynika podział na oświatę publiczną-państwową i niepubliczną-prywatną. Zdaniem ZNP szkołą publiczną w rozumieniu art. 70 Konstytucji RP jest tylko i wyłącznie szkoła państwowa, a więc szkoła prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego lub ministra, w odróżnieniu od szkoły niepublicznej, prowadzonej przez podmioty prywatne.
Celem wniosku jest stwierdzenie nieważności ww. norm ustawowych w związku z naruszeniem zasad konstytucyjnych i tym samym uniemożliwienie podmiotom prywatnym zakładania, przejmowania i prowadzenia szkół publicznych, zaś jednostkom samorządu terytorialnego wyzbywania się obowiązku prowadzenia szkół publicznych.
Impulsem do sformułowania wniosku jest coraz bardziej pogłębiający się proces niekontrolowanej prywatyzacji oświaty publicznej. Wniosek ten jest również odpowiedzią na całkowitą bezczynność organów władzy publicznej (Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Administracji i Cyfryzacji, wojewodów, kuratorów oświaty), które konsekwentnie odmawiają podejmowania jakichkolwiek działań zmierzających do egzekwowania od organów samorządu terytorialnego obowiązku prowadzenia szkół publicznych.
